Hoe blijf je mentaal gezond tijdens de Coronacrisis?

Door Julia de Bruin

Door de coronacrisis lag het sociale leven de afgelopen maanden grotendeels stil. Tussen half maart en begin juni waren sociale gelegenheden gesloten: je kon niet meer naar een restaurant, café of bioscoop. Die verandering maakte duidelijk hoe anders het leven er uitziet als je niet kunt gaan en staan waar je wilt. Waar de negatieve gevolgen van de lockdown zijn beschreven in het stuk ‘Minder vrijheid, meer zelfdodingen’, zijn er ook positieve gevolgen van de lockdown. Zo houden mensen bijvoorbeeld meer tijd over, omdat veel activiteiten geen doorgang vinden.

Iris (24) merkte dat direct. Naast haar werk als Sales Consultant op de Zuidas in Amsterdam, hield ze er een druk sociaal leven op na. Dat resulteerde in een leven dat zich vrijwel volledig buiten de deur afspeelde. Dat was tenminste zo voor de lockdown. Nu ziet dat er heel anders uit.

Zoals Iris aangeeft heeft er een grote verandering plaatsgevonden toen de coronacrisis begon. Psycholoog Lianne van Amersfoort-Karels biedt vanuit deze website online therapie aan en herkent het beeld dat Iris schetst. “Veel mensen hebben normaal gesproken een druk leven en worden soms zelfs geleefd. Door de coronacrisis worden ze gedwongen om af te remmen. Hierdoor ontdekken ze de positieve kanten van rust nemen. Dit heeft vooral veel effect op mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel en mensen die erg perfectionistisch zijn. Die mensen vinden het vaak moeilijk om rustig aan te doen, maar nu moet het wel. Dat is niet alleen zo op het gebied van werk, doordat ze thuiswerken, maar dit speelt ook wanneer het gaat om sociale contacten. Dit staat allemaal op een wat lager pitje. Er zijn minder afspraken en minder etentjes. Dat zorgt er voor dat deze mensen moeten afremmen, terwijl ze dat vaak juist zo moeilijk vinden”

De gedwongen rust die mensen door de coronacrisis moeten nemen, kan een positief effect hebben op hoe zij in het leven staan en hoe zij door het leven heen gaan. De rust kan ertoe leiden dat zij meer tijd voor zichzelf nemen en luisteren naar hun lichaam. Als je wat meer ontspanning ervaart, kan dat ervoor zorgen dat je energieker wordt en dus beter in je vel zit. Voor mensen die tegen een burn-out aan zaten of overspannen waren, kan dit er volgens Van Amersfoort-Karels zelfs voor zorgen dat de klachten verminderen.

Burn-out en fysieke schade door stress

De stress die veel mensen normaal gesproken ervaren, kan op den duur naast burn-outs ook andere fysieke schade veroorzaken. “Mensen hebben een stresshormoon genaamd cortisol, het niveau van dit hormoon gaat bij stress omhoog. Wanneer dit langdurig gebeurt, kan dit schadelijk zijn voor de gezondheid. Denk hierbij aan een grotere kans op hart- en vaatziekten. Door nu een break te nemen, zou het cortisollevel kunnen dalen en dat is zeker gunstig. Ook verbetert bij afname van stress vaak de kwaliteit van slaap”, stelt Van Amersfoort-Karels.

Om fysiek en mentaal gezond te blijven tijdens een lockdown is het ook nodig om wel bezig te blijven. Lifestylecoach en personal trainer Christel Poldervaart benoemt dat sporten een zekere houvast biedt voor de mensen die zij begeleidt. “De mensen die ik begeleid zijn erg blij dat het sporten gewoon doorgaat. De begeleiding bied ik nu online aan. Het actief bezig zijn met sport of voeding is een stok achter de deur om niet bij de pakken neer te gaan zitten. De meesten zijn er erg positief over en sommige mensen sporten nu juist meer, omdat ze meer tijd overhouden doordat ze thuis werken.”

Iris is een van de mensen die door de lockdown meer tijd heeft om te sporten en beaamt het belang hiervan. Poldervaart ziet bij de mensen die ze begeleidt dat hun motivatie hoog blijft, mede door de toename in het contact. “Normaal gesproken trainde ik mensen een keer per week en dan sprak ik ze daarbuiten niet zo veel. Nu merk ik dat mensen er meer waarde aan hechten om begeleid te worden buiten de les om. Door contact met hen te houden, voelen ze zich wat meer gebonden. Ondanks de fysieke afstand, wordt het persoonlijke contact dus juist sterker. Dat heeft een positief effect op de begeleiding die ik bied”.

Ook wij bij De Online Therapeut zien dat actief blijven het makkelijker maakt om de lockdown goed door te komen. “Concentreer je op de normale zaken. Blijf naar buiten gaan, activiteiten doen, structuur houden. Nu mensen veel thuis werken is het van belang om werk te blijven scheiden van privé, omdat het heel erg door elkaar heen kan gaan lopen. Probeer vooral je oude leven voort te zetten, binnen de beperkingen die daarin zijn.”

De afgelopen maanden werd duidelijk dat mensen ook nieuwe activiteiten zochten om te ondernemen. Zo was het overvol bij milieustraten en kringloopwinkels in heel Nederland. Voor milieustraten stonden in gemeentes files langer dan een uur en bij kringloopwinkels kon je niet meer zomaar al je spullen kwijt. “Je ziet dat mensen dingen doen waar ze eerder niet aan toekwamen. Mensen hebben ineens ruimte in hun agenda om eindelijk dat klusje te doen, wat er al eeuwen ligt. Er zijn in de afgelopen maanden in Nederland een heleboel kasten en zolders uitgemest. Dat ruimt niet alleen de ruimte op, maar het ruimt ook op in het hoofd. Mensen kunnen op die manier bezig blijven. Door bezig te blijven kun je jezelf afleiden van eventuele negatieve gedachten en emoties, al is er niets mis mee om negatieve gevoelens ook af en toe er gewoon te laten zijn”.

Bezig blijven met activiteiten

Het is voor de gezondheid dus erg van belang om bezig te blijven met activiteiten die losstaan van de coronacrisis. Wanneer mensen zich focussen op de beperkingen die de crisis met zich meebrengt, alles willen volgen wat er speelt, heb je er zo een dagtaak bij. Door af en toe wat afstand te nemen van het nieuws, kun je voorkomen dat de dreiging van de coronacrisis groter lijkt te worden. Uit onderzoek blijkt dat ook nepnieuws hierin een rol speelt. De bestrijding van nepnieuws heeft effect op het beperken van de nadelige gevolgen van de lockdown. Wanneer de overheid ervoor zorgt dat betrouwbare informatie over de pandemie wordt verspreid en daarmee nepnieuws tegengaat, kan dat ertoe leiden dat mensen minder stress ervaren. Als mensen tevreden zijn over de informatie die zij vanuit de overheid ontvangen omtrent de coronacrisis en de redenen voor de lockdown, zullen zij zich beter houden aan de maatregelen die worden getroffen. Of de vrijheidsbeperkingen worden geaccepteerd, hangt dus deels af van de mate waarin mensen zich geïnformeerd voelen.

Onderzoek van The Lancet toont aan dat het van belang is dat de lockdown niet langer duurt dan nodig is, omdat de duur van de lockdown veel effect heeft op de mentale gezondheid van mensen. Wanneer een lockdown dus langer duurt dan nodig, kan dit de positieve effecten van de lockdown ondermijnen. Lees hier meer over het onderzoek

Luister naar je lichaam voor minder stress

Om een lockdown goed door te komen moet je dus luisteren naar je lichaam. Door je af te laten remmen, kun je meer rust en ontspanning ervaren. Dit leidt ertoe dat je meer energie krijgt en dat stress vermindert. Minder stress zorgt op zijn beurt weer voor een betere nachtrust. Daarnaast wordt aangeraden om zeker actief bezig te blijven. Sport, blijf naar buiten gaan en onderneem activiteiten binnen de beperkingen die er zijn. Zet het leven zo veel mogelijk voort zoals je voor de coronacrisis deed om de lockdown goed te doorstaan.